साहित्य आणि समाज मराठी निबंध | Sahitya Ani Samaj Essay In Marathi
नमस्कार मित्रांनो ! आपले या वेबसाईटवर खूप खूप स्वागत आहे, या वेबसाईटवर तुम्हाला विविध माहिती वाचायला मिळेल .
आजच्या पोस्टमध्ये आम्ही ” साहित्य आणि समाज मराठी निबंध | Sahitya Ani Samaj Essay In Marathi “ घेवून आलोत.
आम्हाला खात्री आहे या वेबसाईटवर सर्व निबंध वाचून आपणास नक्कीच आनंद मिळेल.
साहित्य आणि समाज मराठी निबंध | Sahitya Ani Samaj Essay In Marathi
Table of Contents
आपल्या देशामध्ये प्राचीन काळापासून असाही त्याला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. देशाला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर आणि महाराष्ट्र राज्याच्या स्थापनेनंतर, साहित्याच्या आरशात समाजात होणारा बदल अंधुकपणे का होईना पण दिसत राहिला!
साहित्याच्या माध्यमातून आपल्या समाजामध्ये आमूलाग्र बदल झाला. त्यामुळे साहित्य आणि समाज यांचे नाते पूर्वीपासूनच अतूट आहे.
साहित्याची खरी गरज ही समाजातल्या सुशिक्षित परिस्थितीमुळे शिक्षणाची संधी हुकलेल्या, तरुण पिढीला आहे. साहित्य असे माध्यम आहे ज्यामुळे आपण कुठल्याही परिस्थितीला सहजपणे तोंड देऊ शकतो.
साहित्यावरून त्या त्या काळातल्या समाजातल्या बुद्धिष्ट लोकांच्या विचारधारणा याला महत्त्व प्राप्त होते. साहित्य कुठलेही असो, त्या साहित्यामध्ये अप्रामाणिकपणा आणि भ्रष्टाचार या गोष्टी कदापि नसायला पाहिजे.
प्रत्येक युद्धात आणि प्रत्येक देशात काही लोक विशिष्ट बुद्धिमत्ता, प्रतिष्ठान आणि कला व संवेदनशीलता घेऊन जन्माला येतात. अशा लोकांना आपल्या आजूबाजूच्या निसर्गातील आणि आजूबाजूची प्रवृत्ती जाणून घेण्याची आणि समजून घेण्याची
विशेष शक्ती असते. अशावेळी या लोकांचे व्यक्तिमत् साहित्याचे रूप धारण करते. त्यामुळे साहित्य हे विद्वानांचे भांडार आहे. व साहित्य आपल्या समाजाचा महत्त्वपूर्ण घटक आहे. त्यामुळे साहित्याला आणि समाजाला कधीही वेगळे समजले जाऊ शकणार नाही.
साहित्याचा समाजावर होणारा प्रभाव :
” साहित्याला समाजाचा आरसा म्हणतात. “ हे विधान चुकीचे नाही. कारण साहित्यामध्ये समाज, समाजातील व्यक्तिमत्त्वांचा वास असतो. साहित्यामुळे समाजातील चालीरीती, श्रद्धा यांचा सर्वांना परिचय होतो. साहित्य हे त्या त्या काळातील सामाजिक, सांस्कृतिक आणि राजकीय परिस्थितीची ओळख सर्वांना करून देते.
त्या प्रमाणात साहित्य हे श्रीमंताचे गर्व आणि गरिबांचे दुःख सर्व सामान्यांपर्यंत पोहोचविण्याचे काम करते. साहित्य हे त्या त्या काळातील युद्ध, क्रांती यासारख्या घटनांचा संच असतो.
त्या प्रमाणात साहित्यातून रामायण-महाभारत आणि तत्कालीन आर्या ची संस्कृती आणि सभ्यता चे दर्शन घडते. त्याप्रमाणेच साहित्यातून आपल्याला प्राचीन, पौराणिक काळात झालेल्या सर्व गोष्टींची माहिती मिळते. तसेच साहित्यातून आपल्याला जीवनावश्यक सर्व गोष्टींचे ज्ञान मिळते.
साहित्यामध्ये आश्चर्यकारक शक्ती असते. चांगले साहित्य हे समाजावर चांगल्या प्रकारचा प्रवाह पाडण्यात उपयोगी ठरतात. बेकन सारख्या विचारवंताचे जीवन रक्षण निबंध समाज प्रबोधनाचे काम करतात.
मानवतावादी साहित्य हे समाज सुशोभित करण्याचे काम करते त्याच बरोबर सर्व समाजाला फक्त ” सत्यम शिवम सुंदरम” या मार्गावर चालण्यासाठी सांगते. आणि हेच साहित्य महात्मा फुले आणि महर्षी कर्वे यांसारख्या महान व्यक्तींना जन्म देते.
वाचनाची आवड आहे म्हणून साऱ्या व्यापातून सावळ घालणारे, रसिक, भाषा विषयाचे विद्याथीर, प्राध्यापक यातून तयार झालेले समीक्षक! या वर्गापर्यंत साहित्य सहजरीत्या पोचले जाते पण या वर्गाला सोडून इतर वर्गापर्यंत साहित्य पोचले जाते का?
विकृत साहीत्याचा परिणाम :
आज काय परिस्थिती आहे? आज आपल्या समाजामध्ये फारच थोडे बोटावर मोजता येईल इतके साहित्यिक किंवा साहित्यप्रेमी आपल्या समाजामध्ये पाहायला मिळतात. साहित्य हे केवळ समाजाचे प्रतिबिंब नसून साहित्य समाजातील लोकांच्या मनावर खोलवर परिणाम करतात.
रशियाच्या सामाजिक बदलांमध्ये गाॅर्की, कार्ल मार्क्स आणि टाॅल्स्टॉय यांच्या लेखणीच्या सामर्थ्याने समाज प्रबोधनिमध्ये बदल घडवून आणण्याचे महत्त्वाचे काम केले.
याऊलट हिटलरच्या बारूदाने जर्मनी लोकांना भडकवले परिणामी यातून दुसरे महायुद्ध हा सारखे भयंकर युद्ध निर्माण झाले. अशाप्रकारे काही विकृत साहित्यामुळे समाजावर वाईट परिणाम झाला.
साहित्य आणि समाजातील संबंध :
जेव्हा जेव्हा साहित्य नाव उच्चारले जाते तेव्हा तेव्हा नकळत समाज साहित्याशी जोडला जातो. साहित्य जेव्हा जेव्हा कला मानली जाते तेव्हा तेव्हा तिच्या उपयोगितेचा मुद्दा बाद ठरवला जातो. साहित्य आणि समाज यांचे नाते प्राचीन काळापासून चालत आले आहे.
साहित्यामधील समाजवादी, जीवनवादी आणि तत्सम विचारधारणा मांननारे साहित्याला जीवनापासून आलग म्हणायला नाकार देतात. साहित्य आणि समाज या विषयात समाजाच्या अंगाने साहित्याचा आणि साहित्याच्या अंगाने समाजाचा विचार केला जातो.
तर मित्रांनो ! हे निबंध वाचून आपणास आवडला असेल तर तुमच्या सर्व मित्रांना अवश्य शेअर करा.
या निबंध मध्ये आमच्या कडून काही पॉईंट राहिले असतील तर कमेंट करून नक्की कळवा.
ये देखील अवश्य वाचा :-
- केवायसी म्हणजे काय? | केवायसी चा इंग्रजी अर्थ
- भारतीय स्वातंत्र्य दिन मराठी निबंध
- औद्योगिक सुरक्षा मराठी निबंध
- म्युच्युअल फंड म्हणजे काय?
- ७/१२ उतारा माहिती ऑनलाईन माहिती
धन्यवाद मित्रांनो !